Week van de bij: zo geeft de Vlaamse landbouwsector onze bijen een duwtje in de rug

Wist je dat liefst 70 à 80% van onze voeding er komt dankzij kruisbestuiving door bijen?* Maar ook dat de Vlaamse bijenpopulatie het moeilijk heeft? 23% overleefde de winter niet**. Geen beter moment dan de start van de jaarlijkse ‘Week van de bij’ (van 28 mei tot 4 juni) om de inspanningen van de Vlaamse landbouwsector op vlak van biodiversiteit en bijen in de verf te zetten.

Zonder bijen geen groenten op ons bord en geen heerlijke vruchten in de fruitschaal. Hun kruisbestuiving is namelijk van levensbelang voor de natuur, de landbouwgewassen en fruitteelten van Vlaamse landbouwers. Afgelopen winter stierf in Vlaanderen echter 23% van de bijenpopulatie - op sommige plaatsen overleefde liefst 75% de winter niet. Hoe dat komt? Bijen vinden bijvoorbeeld te weinig nectar- en stuifmeelrijke bloemen. Op dat vlak kan de landbouw een handje helpen.

17.000 voetbalvelden vol bloemenweides en bijenkasten

Vlaamse telers ondernemen tal van initiatieven om de bijen nectar, stuifmeel en leefplaatsen aan te bieden. In 2022 wendden Vlaamse landbouwers samen meer dan 12.000 Vlaamse hectare landbouwgrond (ruim 17.000 voetbalvelden) aan voor biodiversiteit***. Dit onder meer dankzij beheersovereenkomsten met de Vlaamse Landmaatschappij: landbouwers krijgen een vergoeding als ze de overlevingskansen van bijen en andere nuttige insecten doen stijgen. Bijvoorbeeld door in de buurt van bomenrijen of onverharde wegen een bloemenstrook aan te leggen. Vorig kalenderjaar waren er ook liefst 140 aanvragen van Vlaamse telers voor het opzetten en onderhouden van bijenkasten.

In 2022 verwerkten zo’n 350 landbouwbedrijven bloemenstroken, nestkastjes en bijenhotels in en rond hun gronden. Dat konden ze doen dankzij niet-productieve investeringssteun (NPI) voor milieu- en klimaatdoelen. Ook via het project ‘Duurzame producten uit het Limburgs landschap’ leggen telers bloemenstroken en faunavriendelijke teelten aan. Die laatste bloeien in een periode waarin er weinig ander voedsel beschikbaar is voor insecten.

Biodiverse inspanningen Vlaamse landbouwsector

Er is absoluut nog ruimte voor verbetering, maar anno 2023 doen onze landbouwers toch al heel wat inspanningen op vlak van biodiversiteit. Die komen de bijenpopulatie ten goede. Vice versa verbetert deze functionele agrobiodiversiteit in één ruk de plaag- en ziektebestrijding en de bodem- en waterkwaliteit in en rond hun akkers. Een win-win dus. Het belang van die samenwerking is niet te onderschatten: telers en bijen zijn grotendeels verantwoordelijk voor onze aardappelen, groente- en fruitproductie.

Wil jij als consument ook je steentje bijdragen aan de bijenpopulatie, nu Maai Mei Niet ten einde loopt? Dat kan! Via deze link weet je welke bomen, klimplanten, moestuinen, struiken, bollen en knollen, kruiden en vaste planten bekend staan als ‘goede bijenplanten’. De natuur, de bijen en de landbouwsector danken u.

Van zondag 28 mei tot en met zondag 4 juni loopt de tiende editie van de ‘Week van de bij'. Dit initiatief van het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid is een start- en prikkelweek voor positieve acties van burgers, gemeenten en bedrijven rond bijen en het leefmilieu.

Met de campagne ‘ Helden van onze velden’ wil VLAM de Vlaamse consument informeren over de duurzaamheidsinspanningen - ook inzake biodiversiteit - in de landbouwsector. Specifiek in de Vlaamse aardappel-, groente- en fruitsector.

* en**: meest recente cijfers van het Vlaams Bijeninstituut (VBI)

***: meest recente cijfers van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM)